UZA Foundation

“Dankzij onze donateurs leven patiënten langer”

UZA Foundation is de stichting van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. We spraken met Johnny Van der Straeten, naast CEO van het UZA ook voorzitter van de UZA Foundation. 

 
Wetenschappelijk onderzoek zit in het DNA van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen (UZA). Het UZA investeert elk jaar miljoenen euro uit eigen middelen in research en doet sinds 2017 ook een beroep op giften van particulieren en bedrijven. En met succes. UZA Foundation ontving in zijn eerste jaar net geen miljoen euro aan schenkingen. In 2018 en wellicht ook in 2019 werd het telkens ongeveer 2 miljoen. Dankzij dat geld worden er nu al levens gered, onder andere dankzij een nieuwe cellulaire immunotherapie voor acute myeloïde leukemie, de meest voorkomende acute bloedkanker bij volwassenen.

Continuïteit

De Foundation is slechts één van de inkomstenbronnen voor de research aan het UZA, maar wel een bijzonder belangrijke. Johnny Van der Straeten legt uit: 

Het belangrijkste doel van de Foundation is continuïteit te bieden aan wetenschappelijk onderzoek.

Johnny Van der straeten

“We financieren het wetenschappelijk onderzoek met 15 miljoen eigen middelen per jaar. Die zijn deels afkomstig uit de supplementen die patiënten op eenpersoonskamers betalen. Eigenlijk komen die toe aan de dokters, maar zij staan 15% van dat inkomen af aan de stichting. Daarnaast boren we diverse andere bronnen aan, zoals het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek. Zulke organisaties bieden echter enkel kortlopende beurzen, terwijl wetenschappelijk onderzoek doorgaans een werk van lange adem is. Het belangrijkste doel van de Foundation is dan ook continuïteit te bieden aan wetenschappelijk onderzoek.”

Elke gift, hoe bescheiden ook, is welkom, benadrukt Van der Straeten. Maar sommige donateurs – meestal bedrijven – engageren zich om drie jaar aan een stuk elk jaar minstens 25 000 euro te schenken. Johnny Van der Straeten: “Deze mecenassen zorgen samen voor 600 000 euro per jaar, zodat we ons onderzoek naar cellulaire immunotherapie onder de vorm van behandelingsvaccins voor kanker gedurende drie jaar kunnen voortzetten. Het is een project waarin we wereldwijd voorloper zijn.”

Transparantie

De donateurs kunnen zelf kiezen welk onderzoek ze willen ondersteunen. Maar ze kunnen er ook voor opteren om onderzoek te sponsoren dat voor het UZA prioritair is, met name research naar kanker, hart- en vaatziekten en neurologische aandoeningen. 
Een meerderheid van de schenkers geeft er de voorkeur aan om zelf te kiezen naar welk onderzoek en soms zelfs naar welke onderzoeker hun middelen gaan. Ongeveer 60% zijn gerichte giften en legaten. 40% heeft geen specifieke bestemming en wordt besteed aan het onderzoek dat UZA als prioritair beschouwt.  Elk jaar ontvangen alle donateurs een verslag over wat er met hun geld is gebeurd en wat het heeft opgeleverd. 
Donateurs die 5000 euro of meer schenken, worden uitgenodigd op een informele bijeenkomst in het ziekenhuis waar een onderzoeker de stand van zaken schetst. “Dat is ook een van de manieren om te bouwen aan een community van mecenassen”, legt Van der Straeten uit. 


“Een ander initiatief daarbij is een jaarlijkse mountainbike-tijdrit in Domein Wolvenbos in Kapellen. Bedrijven betalen 5000 euro om deel te nemen met een ploeg van 5. Een event dat 150 000 euro heeft opgebracht. Met dank aan mede-sponsor Van Lanschot, die overigens aangekondigd heeft volgend jaar met meer mensen terug te komen om te trachten een podiumplaats te veroveren.”

Johnny Van der Straten beklemtoont dat het geld dat de stichting ophaalt volledig wordt besteed aan onderzoek. “Wij nemen geen overhead. De lonen van de drie mensen die werken voor de stichting worden door het UZA betaald zo lang het ziekenhuis financieel gezond is. En maak u geen zorgen: wij zijn een financieel zeer gezonde organisatie met een hoge cashflow en een groot eigen vermogen, die elk jaar met een positief resultaat afsluit.”

Toekomst

De voorzitter zit vol plannen voor de nabije en verdere toekomst. Om te beginnen is er eind november de viering van 40 jaar UZA, waarop alle donateurs zijn uitgenodigd.

In april 2020 valt er opnieuw wat te vieren, want dan bestaat het Koningin Mathilde Moeder- en Kindcentrum 5 jaar. Een gelegenheid om een fonds te openen rond kindergeneeskunde, want mensen zijn emotioneel sneller geraakt als kinderen iets overkomt en willen graag iets doen om de ziektes die kinderen treffen de wereld uit te helpen.

Wij nemen geen overhead. De lonen van de 3 mensen die werken voor de stichting
worden door het UZA betaald.

Johnny van der straeten

Johnny Van der Straeten: “We hebben een sterk centrum voor neuromusculaire aandoeningen bij kinderen. Sommige van onze patiëntjes halen het niet, maar bij veel anderen slagen we erin om de ziekte af te remmen via nieuwe medicatie, zodat we hoop hebben dat ze zullen opgroeien tot gezonde volwassen, of dat we ze tenminste succesvol kunnen blijven behandelen. Maar het klopt dat geïndividualiseerde medicatie zeer duur is.”

Beeldvorming

De UZA Foundation mikt op een gestage groei en wil over drie jaar 3 miljoen euro per jaar aan giften en legaten ontvangen. Wat is daarbij de grootste uitdaging? “Onze grootse sterkte is de emotionaliteit van mensen als het over gezondheid gaat en hun aanzet tot positieve actie. We hebben in ons land bovendien een heel goede gezondheidszorg”, zegt Johnny Van der Straeten. “Maar we kampen met een vooroordeel. Veel mensen zijn ervan overtuigd dat er al erg veel geld naar gezondheidszorg gaat en dat er nog behoorlijk wat vet aan zit.

Laatst las ik nog dat als we overconsumptie in de zorg uitroeien, men 6 miljard euro zou kunnen besparen. Het probleem is dat de financiering van wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe medicatie niets te maken heeft met de routinematige behandeling van patiënten die te veel geld kost. De beeldvorming positiever maken, dat is ons grootste uitdaging.”