Amerikaanse consument kan hand op de knip gaan houden

In het kort

• Twijfels over bestedingen van de Amerikanen
• Fed-notulen meer een no-brainer, markt voorziet geen renteverhogingen meer
• Winstverwachtingen voor 2024 blijven erg rooskleurig, dat geeft een spanningsveld 

De licht hoger dan verwachte aanvragen voor een werkloosheidsuitkering afgelopen week suggereert dat de Amerikaanse arbeidsmarkt iets afkoelt. Een zwakker vertrouwen bij huizenbouwers en natuurlijk lager dan verwachte inflatiecijfers over de maand oktober zorgden afgelopen week voor verdere ontspanning op de wereldwijde obligatiemarkten. Onder aanvoering van de VS ging de tienjaarsrente naar 4,43% (minus 21 basispunten).

Ook de aandelenmarkten profiteerden van de rente-ontspanning. De S&P 500 koerste 2,2% hoger, de Europe Stoxx600 won 2,8%. De kans dat de Federal Reserve (Fed) nog een keer de rente zal optrekken, daalde richting het nulpunt. Beleggers omarmden de gedachte van een ‘zachte landing’ voor de Amerikaanse economie. Een scenario waarin de inflatie onder controle komt, zonder dat de groei al te veel schade oploopt. Voor dat laatste kwam er vanuit de detailhandelsverkopen trouwens een bemoedigende boodschap. Blijkbaar hield de consument ook in de maand oktober zijn bestedingen op een degelijk niveau.

Waarschuwing

Tegelijkertijd doken waarschuwende vingers op. Retailgigant Walmart stelt dat consumenten noodgedwongen een groter deel van hun besteedbaar inkomen besteden aan ‘gewone boodschappen’ zoals voeding, en minder aan ‘luxe producten’ zoals elektronica. Vanuit sectorgenoten klinkt een soortgelijk geluid. Een andere constatering is dat consumenten meer gaan ‘koopjes jagen’ en gevoeliger zijn voor prijsacties. Ook dat wijst op een verkrapping van de koopkracht. De start van het holiday season met aanstaande Black Friday gaat mogelijk dit weekend al meer inzicht geven in de bestedingsbereidheid.

Een en ander werpt de vraag op of de opluchting bij beleggers over zo’n zachte landing, en dan specifiek bij aandelenbeleggers, niet al te voortvarend is?

Iedere reis begint met een eerste stap. De signalen vanuit de detailhandel kunnen zo’n stapje richting een matig economisch momentum zijn. Misschien zelfs een lichte recessie. Met name ook als de spaaroverschotten die tijdens de pandemie werden opgebouwd, zijn uitgegeven en de hogere rente blijft inwerken.

De motor achter de weerbaarheid van de Amerikaanse economie, namelijk de consument, zou dan wel eens aan een fors lager toerental kunnen gaan draaien. Iets waar analisten in hun projecties voor de bedrijfswinsten in 2024 niet echt rekening mee houden. Voor 2024 rekenen analisten met omzetgroeiprojecties van 5% voor de S&P500-index en 3% voor de MSCI Europe-index. Gewaagd gezien de uitermate stroef draaiende wereldwijde economie. In het afgelopen derde kwartaal was er een krappe omzetgroei van 1% in de VS en -9% in Europa. Juist op het omzetvlak waren de prestaties ronduit mager te betitelen. Daar zit een spanningsveld.    

Wensdenken

Deze week op de macro-agenda is vooral oog voor de eerste inschatting van de nieuwe inkoopmanagersindices (PMI’s) uit de VS en Europa over november en de Duitse IFO-indicator.

Voor de eurozone is er weinig verandering in het matige beeld te verwachten waarbij de economie in de krimpzone zit. Toegegeven, afgelopen week bleek de ZEW-index mee te vallen. Die ZEW meet de economische verwachtingen onder Duitse institutionele beleggers en vertoonde een onverwachte ‘uptick’. Maar het verband tussen de ZEW en de reële economie in de maanden daarna is niet heel groot. Om hierop een positief verrassende IFO of PMI’s te baseren, lijkt eerder wensdenken. De industrie heeft het moeilijk door de zwakkere vraag en de nog steeds relatief dure energie. Terwijl ook de consument het laat afweten en in een vertrouwensdip zit. Woensdag krijgen we over dat vertrouwen de eerste cijfers voor de maand november.

In de VS is het vooral uitkijken naar het PMI-cijfer uit de dienstensector. Die brokkelt al drie maanden af, voor nu wordt gerekend op min of meer een stabilisatie tegenover oktober. De soortgelijke ISM-barometer daarentegen, vertoonde de laatste keer weer een opvallend positieve score. Onder meer ondersteund door een forse toestroom aan nieuwe orders. Wat op zich een bemoedigende vaststelling is. Afwachten of ook de PMI deze kan afleveren. Vooral in een context waarin er wat vragen opduiken rond de consument, zoals we reeds aanstipten.

Notulen van de FED en ECB

Verder op de agenda de notulen van de recentste bijeenkomsten van de Fed en de ECB. Bij de vorige notulen  klonken de centraal bankiers tamelijk ‘dovish’. De hogere langetermijnrente hielp immers mee om de inflatie onder controle te krijgen. Even later moest Fed-voorzitter Powell evenwel een strengere toon aanslaan gezien diezelfde lange rente fors was gedaald.

Ondertussen hebben we dan weer een reeks Amerikaanse data gehad, zoals besproken, die ruimte lijkt te laten voor een wat meer ontspannen centrale bank. Kortom, altijd interessant om te scannen die notulen, maar anderzijds toch ook een beetje ‘oud nieuws’ dit keer. Vooral bij de Federal Reserve. Beleggers hopen de bevestiging te krijgen dat de periode van renteverhogingen achter de rug is en gezien het uitlatingen van Powell bij de laatste meeting ligt dat voor de hand.  

Investeringen

Tot slot vermelden we in de VS nog de orders voor duurzame goederen over de maand oktober. Met onderliggend altijd bijzondere aandacht voor de kapitaalgoederen. Die geven immers een indicatie voor de investeringsappetijt bij ondernemers.

Ondanks de fors hogere rente, zijn die orders voor kapitaalgoederen de laatste maanden goed op peil gebleven. Maar naar verwachting zal die rentestijging zich op enig moment alsnog laten voelen. Samen met meer gematigde groeidynamiek, zal zich dat ook weerspiegelen op investeringsvlak.